YOLBUL(NAVIGATION)
Uluköy Mağarası
Dinlemek için tıklayın.

Uluköy Mağarası 2022 yılında Mardin ili, Artuklu, Yeşilli, Nusaybin ve Kızıltepe ilçeleri Pleistosen ve Erken Holosen Dönem Yüzey Araştırması projesi kapsamında tespit edilmiştir. Mardin ili, Kızıltepe ilçesine bağlı Uluköy Mahallesinin güneybatısı, Qurs(Xurs) çayının ise batısındaki yamaçta bulunan mağara bölgede “Şıkefte Elobrahimo” adı ile bilinmektedir. Mağaranın içinde bulunduğu Qurs Vadisi Kızıltepe ve Mazı Dağı ovası arasında bulunmaktadır ve dağlık bölge (Mazı Dağları) ile ova arasında doğal bir geçiş görevi görmektedir. Bu vadinin içerisinde hala tüm yıl su taşıyan küçük bir çay akmaktadır (Qurs Deresi). Kuzeyde Mazı Dağı Ovası’nın güneyinde başlayan vadi güneyde Kızıltepe Ovasına ulaşmakta ve Zengan Çayı’na bağlanmaktadır. Kuzey-güney yönde uzanan söz konusu vadinin iki yanında yüksek dağ sıraları bulunmaktadır. Uluköy Mağarası mağara maalesef ağır bir tahribata uğramıştır. 2022 yılında tespit edilmesinin hemen arkasından Mardin Müze Müdürlüğü’nce tescile işlemleri başlatılmış ve 2023 yılında ilk arkeolojik kazılar başlamıştır ve bu çalışmalar 2024 yılında da devam etmiştir.

Uluköy Mağarası’nda iki göz bulunmaktadır. Güneydeki göz “A” gözü, kuzeydeki göz ise “B” gözü olarak adlandırılmıştır. Mağaranın girişi kuzeydoğu yönüne bakmaktadır. Girişten en derin noktasına kadar 23.5m derinliğe sahiptir. Çökmelerden dolayı günümüzde 23 m genişliğinde bir ağza sahiptir. B gözü yaklaşık 23,50 m derinlik ve 7,5-2 m arasında değişen bir genişliğe sahiptir. Bu gözün içerisinde ağır bir tahribat olmasından dolayı çok fazla buluntu tespit edilememiştir. Bu alanın doğusunda kültür dolgusu yoğunken, batısında ise anakaya bulunmaktadır. A gözü ise yaklaşık 16-6 m arasında değişen bir genişliğe ve 15 m derinliğe sahiptir. Fakat mağaranın tavanının kuzeydoğu yönde çökmeler yaşadığı düşünülmektedir. Zira mağaranın, muhtemel çökmelerin olduğu alanda, teras bölümünün zeminin de kültür katmanları barındırdığı, yontmataş aletler ve kemikler parçaları çıplak gözle bile seçilebilmektedir, görülmektedir. Bu durum mağaranın derinliğinin yaklaşık 6-7 metrelik bir kayıp yaşamış olabileceğini düşündürmektedir. Arkeolojik dolgular açısından bakıldığında A gözünde ve mağara terasında yoğun bir tabakalaşma söz konusudur. Mağara içeresindeki tahribat sonrası ortaya çıkan profiller ve yapılan kazılar sonrasında (mağaranın A gözünün orta kısmından başlayıp kuzeye doğru devam eden alanda), yer yer değişmekle beraber yaklaşık 3,60 metre derinlikte olan bir kültür dolgusu tespit edilmiştir.

Uluköy Mağarası Alt Paleolitik Dönem sonundan Erken Üst Paleolitik dönem sonuna kadar iskân görmüştür. Bu durum daha çok Levant merkezli olduğu düşünülen Erken Üst Paleolitik Dönem endüstrisi, yabrud endüstrisi veya hummal endüstrisi gibi farklı yontmataş endüstrilerinin sadece bu bölge ile sınırlı kalmadığını ve Anadolu’da/Kuzey Mezopotamya’da da mevcut olduğunu göstermektedir. Bu durum da Yakındoğu’da yaşanan Paleolitik Çağ ve bu döneme ait yontmataş endüstrilerinin sadece levant hattı üzerinden değil çevre bölgeleri de göz önüne alınarak yeniden düşünülmesi gerektiğine işaret etmektedir. Bilhassa Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki yoğun yontmataş buluntuların kronolojik değişimleri içeren tabakalar üzerinden araştırılması bu sorunsala yeni bir boyut katmaktadır.

 ULUKÖY CAVE
Click here to listen.

Uluköy Cave is accessible from the Mardin Prof. Dr. Aziz Sancar Airport junction, heading north. Visitors can easily reach the site using public transportation, private vehicles, or commercial transport options.

The cave was identified in 2022 as part of the “Pleistocene and Early Holocene Surface Survey of Mardin Province – Artuklu, Yeşilli, Nusaybin, and Kızıltepe Districts.” Located southwest of Uluköy Neighborhood in the Kızıltepe district of Mardin, and on the western slope of the Qurs (Xurs) stream, the cave is locally known as “Şıkefte Elobrahimo.”

Uluköy Cave sits within the Xurs Valley, which forms a natural passage between the Kızıltepe plain and the Mazı Mountain plain. A small stream, the Xurs Creek, still flows through the valley throughout the year. Originating at the southern edge of the Mazı Mountain Plain, the valley extends southward to the Kızıltepe Plain where it joins the Zergan Stream. On both sides of this north–south oriented valley rise high mountain ranges, shaping the region’s characteristic landscape.

Unfortunately, Uluköy Cave has suffered significant damage over time. Immediately after its discovery in 2022, the Mardin Museum Directorate initiated the registration process, and the first archaeological excavations began in 2023. These scientific studies continued into 2024.

CUEVA DE ULUKÖY
Haga clic aquí para escuchar.

La Cueva de Uluköy se encuentra al norte del cruce del Aeropuerto de Mardin Prof. Dr. Aziz Sancar y es fácilmente accesible mediante transporte público, vehículos particulares o servicios de transporte comercial.

La cueva fue identificada en 2022 durante el proyecto “Investigación Superficial del Pleistoceno y Holoceno Temprano en las provincias de Artuklu, Yeşilli, Nusaybin y Kızıltepe, en Mardin.” Situada al suroeste del barrio de Uluköy, en el distrito de Kızıltepe, y en la ladera occidental del arroyo Qurs (Xurs), la cueva es conocida localmente como “Şıkefte Elobrahimo.”

La Cueva de Uluköy se encuentra en el Valle de Xurs, que actúa como un corredor natural entre la llanura de Kızıltepe y la llanura de la Montaña Mazı. Un pequeño arroyo, el Xurs, sigue fluyendo durante todo el año a través del valle. El valle comienza al sur de la llanura de la Montaña Mazı y se extiende hacia el sur, donde se une con el arroyo Zergan en la llanura de Kızıltepe. Altas cadenas montañosas flanquean ambos lados de este valle orientado de norte a sur, definiendo el paisaje característico de la región.

Lamentablemente, la Cueva de Uluköy ha sufrido daños considerables a lo largo del tiempo. Tras su descubrimiento en 2022, la Dirección del Museo de Mardin inició el proceso de registro, y en 2023 comenzaron las primeras excavaciones arqueológicas. Estos estudios científicos continuaron durante 2024.