Mardin İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Mardin Kiliçe Çöreği

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Yukarı Mezopotamya bölgesinin en eski şehirlerinden biri olan Mardin ilimiz, tarihi İpekyolu’nun önemli bir destinasyonu olması ve farklı etnik yapıların binlerce yıldır bir arada yaşamasından dolayı geniş bir kültürel mirasa sahiptir. Bu kültürel miras içerisinde yer alan Mardin Kiliçesi / Mardin Kiliçe Çöreği, dini bayramlarda, nişan, düğün,Noel,vaftiz, paskalya bayramı ve cenaze törenlerinde süregelen bir gelenek olarak sunulan yöresel bir
çörektir.
Ürünün tarihçesinde nişan merasimlerinde yapılan kiliçeler, büyük ve yuvarlak şekilde yapılır ve üzeri yoğun badem içiyle süslenir. Hristiyan inancının önemli birparçası olan Noelde çeşitli hayvan, bitki veya örgü gibi farklı şekillerde kiliçeler yapılır. Paskalya bayramında yapılan ürünlerin hamurunda yumurta kullanılır. Vaftiz törenlerinde ise, davetlilere çeşitli figürlerde yapılan ve içerisinde yoğun olarak mahlep ve badem kullanılan kiliçeler dağıtılır.
Cenaze törenlerinde yapılanlarda ise baharat çeşitleri az miktarda kullanılır, hamur hazırlamada süt yerine su ile kullanılır, mahlep ve badem kullanılmaz. Bu kiliçeler, baş sağlığı için gelen misafirlere ve cenazenin üçüncü günü
okutulan mevlit sonrasında davetlilere ikram edilir.
Günümüzde ticari olarak mayalı ve mayasız olmak üzere iki farklı şekilde üretimi yapılan Mardin Kiliçesi / Mardin Kiliçe Çöreği; buğday unu, yağ, beyaz toz şeker, süt, kabartma tozu/maya ve yöre mutfağına özgü çeşitli baharatlar ile yoğurulan hamura el ustalığıyla halka şekli verilmesi ve fırınlarda pişirilmesiyle elde edilen bir tür çörek olup yörede ve halk ağzında kilice, kliçe, iklice, kuliçe, külünçe gibi isimlerle de bilinir.
Üretim Metodu:

Mardin Kiliçesi / Mardin Kiliçe Çöreği üretimi mayalı ve mayasız olmak üzere iki farklı şekilde üretilir.

Mayasız üretimde kullanılan bileşen listesi(Verilen miktarlar ortalama olarak verilmiştir):

-1 kg buğday unu

-250 g tereyağı ve/veya margarin

-250 g beyaz toz şeker

-250 ml süt

-250 ml ayçiçek ve/veya zeytinyağı

-30 g kabartma tozu

-Baharat çeşitleri (5’er g): Çörekotu, öğütülmüş mahlep, Hintcevizi-besbase, rezene, tarçın, zencefil,
karanfil

-Yumurta ve soyulmuş badem içi (üzeri için)

-Tercihensu ve yumurta da hamur yapımında kullanılır.

Mayasız Üretim: Hamurunun hazırlanmasına tereyağı ve/veya margarinin eritilmesiyle başlanır. Buğday unu, eritilmiş tereyağı ve/veya margarin, beyaz toz şeker, süt, ayçiçek ve/veya zeytinyağı, kabartma tozu vebileşen listesinde yer alan baharat çeşitlerinin birkaçı veya tamamı belirtilen ölçülerde karıştırılır ve yoğurma işlemiyle homojen bir hamur elde edilir. Tercihen su ve yumurta da hamur için bu aşamada kullanılır.Hazırlanan hamur küçük toplar halinde ayrılır. Top şeklindeki hamur, tezgâh üstünde veya el ustalığıyla serçe parmak kalınlığında silindirik fitil haline getirilir ve iki ucu birleştirilerek halka şekli verilir. Şekil verilen kiliçelerin üzerine fırça
yardımıylaönceden çırpılarak hazırlanmış yumurtasürülür. İsteğe bağlı olarak fitilin birleştirildiği noktaya soyulmuş badem içi yerleştirilir ve pişirmeye hazır hale getirilir. Tepsilere dizilen kiliçeler, sıcaklığı önceden 160-180 ̊C ’ye ayarlanmış fırına verilir ve fırın tipine bağlı olarak yaklaşık 15-20 dakika boyunca pişirilir. Pişme kontrolü
sonrasında kiliçeler fırından çıkarılır ve soğumaya alınır. Bu aşamada, bekleme süresi yaklaşık 15 dakikadır. Odasıcaklığına gelen kiliçeler adet veya ağırlık esasına göre istenilen miktarlarda tasnif edilir. Mevzuata uygun etiket bilgileri ile dökme veya ambalajlı olarak satışa sunulur.


Kaynak: https://ci.turkpatent.gov.tr/cografi-isaretler/detay/2150

MARD¦-N-GASTRONOM¦--+ç+ûREK-G+£LCAN ACAR (2).JPG